Gwarek czczony
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	szpakowate
Rodzaj	Gracula
Gatunek	gwarek czczony
Nazwa systematyczna
Gracula religiosa[1]
Linnaeus, 1758
Kategoria zagrożenia (CzKGZ)[2]
najmniejszej troski
:)
:)

Gwarek czczony (Gracula religiosa), zwykle nazywany gwarkiem – średni ptak z rodziny szpakowatych, zamieszkujący południową Azję od Indii i Cejlonu po Malezję i Indonezję.

Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny

Ma lśniąco czarne upierzenie (z wyjątkiem białych plam na skrzydłach), żółte wyrostki skórne na szyi oraz pomarańczowe nogi i dziób.

Rozmiary

długość ciała ok. 30 cm

Głos

Na wolności odzywa się różnymi głosami. Jest ptakiem mimetycznym – posiada duże zdolności naśladowania różnych dźwięków, w tym ludzkiej mowy, w związku z czym jest cenionym ptakiem hodowlanym. Przewyższa pod tym względem papugi. Co ciekawe, w warunkach naturalnych nie naśladuje jednak nigdy głosów innych gatunków, a jedynie śpiew gwarków z sąsiedztwa.

Zachowanie

Towarzyski i hałaśliwy. Poza sezonem lęgowym przebywa w małych grupach.

Środowisko

Lasy tropikalne.

Pożywienie

Żywi się owocami (zwłaszcza figami), pączkami roślin, nektarem kwiatowym oraz owadami. Żeruje na drzewach.

Lęgi

Gniazdo

W dziupli, wyściełane gałązkami, trawą i piórami. Chętnie wykorzystuje opuszczone dziuple dzięciołów.

Jaja

Składa zwykle 2–3 jaja.

Status i ochrona

Na wolności gwarki stają się coraz rzadsze ze względu na intensywne, nielegalne odłowy ptaków na sprzedaż.

Wiele gatunków szpakowatych potrafi naśladować dźwięki, jednak gwarki są w tej dziedzinie prawdziwymi mistrzami. Ptaki żyjące dziko potrafią gwizdać, skrzeczeć, gulgotać, naśladować głosy innych ptaków oraz wszelkie dźwięki otoczenia.Trzymane w niewoli szybko uczą się naśladować ludzką mowę o wiele lepiej niż papugi. Ta cecha sprawiła, że gwarki stały się popularnymi ptakami domowymi. Jest jednak pewien problem - dość trudno namówić te ptaki, aby rozmnażały się w niewoli. Problemem jest nie tylko dobranie odpowiedniej pary, ale również późniejsze żywienie młodych żywymi owadami. Z tego powodu rozwinął się handel dzikimi ptakami, które chwytane są w swoim naturalnym środowisku, a potem transportowane do odbiorcy. Wiele młodych nie wytrzymuje trudów podróży i brutalnego chwytania. Z tego powodu nie polecam kupna ptaka z nieznanego źródła, może on cierpieć na uszkodzenie wątroby lub choroby układu pokarmowego lub być tak zestresowany, że nie uda nam się go oswoić. Jeśli chcemy kupić zdrowego ptaka, wybierajmy osobnika jeszcze nie oswojonego, nieśmiałego, ale takiego, po którym już widać, że ma pozycję w stadzie. O dobrej kondycji świadczy również jasny dziób, niezbyt długie fałdki nagiej skóry na głowie, a przede wszystkim błyszczące pióra i bystre oczy. Dobrze wybrany gwarek da nam duże szanse posiadania w niedalekiej przyszłości 'geniusza'.

Jeśli nasz pupil ma już dużą klatkę (minimum 1m długości) wyłożoną bibułą, ręcznikami papierowymi lub torfem, ma dostęp do czystej wody, a od święta, na przykład w łazience, do miski z wodą w której może się wykąpać, jeśli w pokarmie nie brakuje mu jego ulubionych owoców, jak również żółtka jaja, kawałeczków gotowanej wołowiny, ale też żywych koników polnych, larw mącznika, much, pająków czy poczwarek mrówek, możemy zacząć cieszyć się naszym gadułą.

Pamiętajmy, że gwarki uczą się nie tylko tego, czego my chcemy! Tak więc obok miłych powitań (wypowiadanych bardzo wyraźnie, a w dodatku naszym głosem) usłyszymy wkrótce od naszego pupila dźwięki takie jak skrzypienie drzwi, sygnał karetki, dzwonek telefonu czy kapanie wody do zlewu. Mogą nam znienacka bulgotać rury, może szumieć wiatr czy skrzypieć podłoga. Możemy być też zaskoczeni, gdy nasz pupil powtórzy przy gościach jakąś niemiłą opinię na ich temat, którą usłyszał chwilę wcześniej! O doskonałości sztuki naśladownictwa może świadczyć historia z wrocławskiego zoo, gdzie gwarek mieszkał na stałe w gabinecie dyrektora. Gdy ów był akurat za granicą, przed drzwiami stanęła jego żona i ku swemu ogromnemu zdumieniu usłyszała swojego męża prowadzącego rozmowę telefoniczną... to oczywiście była sprawka gwarka. Innym przykładem był ptak moich znajomych, który wydawał komendy psu głosem jego pana. Ogłupiały owczarek siadał i warował przez pół dnia, mimo iż jego pan był w pracy. Gwarki potrafią powtarzać całe dialogi imitując perfekcyjnie głosy rozmówców, a gadają cały dzień uspokajając się dopiero gdy ich klatka zostanie przykryta, a i wtedy możemy jeszcze usłyszeć z jego 'ust' ostatnie słowo: 'bądź wreszcie cicho!'. Ta niezwykła zdolność do uczenia i... nieodpowiedzialność gości ogrodów zoologicznych sprawia, że ptaki te są niezwykle rzadko wystawiane w ekspozycji. Przez jakiś czas w warszawskim zoo można było podziwiać gwarka o imieniu Beo, jednak bardzo szybko trzeba było go przenieść na teren zamknięty, gdyż swoim słownictwem gorszył przychodzące do ogrodu dzieci.