Kraby (Brachyura, z języka greckiego krótki odwłok/ogon) – grupa^[1] krótkoodwłokowych skorupiaków z rzędu dziesięcionogów.

Większość gatunków krabów żyje w ciepłych morzach, nieliczne zasiedliły wody słodkie i zimne morza, natomiast w tropikach wiele gatunków żyje w wilgotnych środowiskach lądowych, wracając do morza tylko na okres rozrodu.

Opis

Głowotułów krabów jest szeroki, okrągławy lub trapezowaty okryty twardym pancerzem (karapaks). Odwłok jest silnie zredukowany, krótki i wąski, podwinięty pod głowotułów. Czułki obu par silnie skrócone. Kraby są najliczniejszą (ok. 6780 gatunków) grupą dziesięcionogów, u której pierwsza para odnóży krocznych przekształciła się w szczypce. Wielkość ciała bardzo zróżnicowana, o rozpiętości odnóży od kilku milimetrów (Pinnotheres pisum) do prawie 4 m (japoński krab pacyficzny). Są wszystkożerne. Odżywiają się przede wszystkim glonami, mięczakami, skorupiakami, a niektóre gatunki detrytusem.

Znaczenie gospodarcze

Stanowią do 20% połowów morskich skorupiaków. Roczne światowe połowy wynoszą ponad 1,5 mln ton, z tego 20% przypada na Portunus trituberculatus poławiany u wybrzeży Chin.

Kraby w Polsce

W Morzu Bałtyckim spotykane są 3 gatunki krabów. Krab brzegowy (Carcinus maenas) oraz zachodzące w górę polskich rzek krab wełnistoszczypcy (Eriocheir sinensis) zawleczony z Chin oraz krabik amerykański (Rhithropanopeus harrisii) zawleczony z Ameryki Północnej, znany u nas głównie z Martwej Wisły.

Systematyka

Do krabów zalicza się około 70 rodzin (połowę wszystkich wśród dziesięcionogów), grupowanych w sekcjach Dromiacea i Eubrachyura, obejmujących nadrodziny:

• Dromiacea De Haan, 1833

  Dakoticancroidea † Rathbun, 1917

  Dromioidea De Haan, 1833

  Eocarcinoidea † Withers, 1932

  Glaessneropsoidea † Patrulius, 1959

  Homolodromioidea Alcock, 1900

  Homoloidea De Haan, 1839

• Raninoida De Haan, 1839
• Cyclodorippoida Ortmann, 1892
• Eubrachyura de Saint Laurent, 1980
  • Heterotremata Guinot, 1977

  Aethroidea Dana, 1851

  Bellioidea Dana, 1852

  Bythograeoidea Williams, 1980

  Calappoidea De Haan, 1833

  Cancroidea Latreille, 1802

  Carpilioidea Ortmann, 1893

  Cheiragonoidea Ortmann, 1893

  Componocancroidea † Feldmann, Schweitzer & Green, 2008

  Corystoidea Samouelle, 1819

  Dairoidea Serène, 1965

  Dorippoidea Macleay, 1838

  Eriphioidea Macleay, 1838

  Gecarcinucoidea Rathbun, 1904

  Goneplacoidea Macleay, 1838

  Hexapodoidea Miers, 1886

  Leucosioidea Samouelle, 1819

  Majoidea Samouelle, 1819

  Orithyioidea Dana, 1852

  Palicoidea Bouvier, 1898

  Parthenopoidea Macleay,

  Pilumnoidea Samouelle, 1819

  Portunoidea Rafinesque, 1815

  Potamoidea Ortmann, 1896

  Pseudothelphusoidea Ortmann, 1893

  Pseudozioidea Alcock, 1898

  Retroplumoidea Gill, 1894

  Trapezioidea Miers, 1886

  Trichodactyloidea H. Milne Edwards, 1853

  Xanthoidea Macleay, 1838

  • Thoracotremata Guinot, 1977

  Cryptochiroidea Paul’son, 1875

  Grapsoidea MacLeay, 1838

  Ocypodoidea Rafinesque, 1815

  Pinnotheroidea De Haan, 1833